Hoofdstuk 15

Wat is het verschil
tussen een CEX en een DEX?

CEX en DEX zijn twee termen die je vaak zult zien opduiken. Ze zijn allebei een soort crypto-exchange/marktplaats, maar met fundamentele verschillen.

In dit hoofdstuk leggen we uit wat je hierover moet weten.

Een CEX staat voor een gecentraliseerde crypto-exchange/marktplaats, terwijl een DEX staat voor een gedecentraliseerde variant.

DEX of CEX, welke past het beste bij jou?

Of je nu begint met crypto of al enige tijd met crypto bezig bent: Wij vinden het belangrijk om je zo goed mogelijk te informeren. Welke keuzes kunnen welke gevolgen hebben? Wees je bewust van de verschillen tussen een CEX en een DEX en beslis welke voor jou geschikt is.

CEX - Centralized Exchange

In de wereld van crypto is een gecentraliseerde exchange een online platform waar gebruikers digitale valuta kunnen kopen en verkopen. Het platform heeft als het ware een eigen marktplaats en verdient geld door een transactievergoeding in rekening te brengen bij de gebruikers van het platform.

Waarom zijn CEX's populair?

Gecentraliseerde exchanges (zoals Binance, Kucoin, Coinbase, Huobi, OKX, Crypto.com, Bitvavo, Litebit etcetera) worden ook vaak geassocieerd met gebruiksgemak. Vaak wordt een CEX gebruikt door een beginnende cryptogebruiker om hun allereerste aankoop van crypto te doen. Naast gebruiksgemak staat CEX ook bekend om een duidelijke, gebruiksvriendelijke interface.

Voordelen van een CEX

  • Als je via een CEX gaat handelen, maak je automatisch een online wallet aan. Deze wallet is en blijft altijd gekoppeld aan het CEX platform waarop je handelt. Wanneer je inlogt op het CEX-platform, ben je ook direct ingelogd op je wallet.
  • Een CEX beheert je private keys naar je wallet.
  • Door gebruik te maken van een CEX kunnen gebruikers zich concentreren op het in- en verkopen van crypto.

Nadelen van een CEX

  • Als gebruiker van een CEX leg je de verantwoordelijkheid en beveiligingsstandaarden van je crypto in handen van een platform.
  • Als een CEX zou worden gehackt of er is een phishing attack, of wanneer een CEX failliet zou gaan, dan zou je crypto ook weg zijn.
  • Je bent afhankelijk wanneer je een CEX gebruikt, aangezien de inlogsleutels worden beheerd door het platform.
  • CEX's beslissen zelf welke crypto ze willen verhandelen, je keuze aan verschillende cryptocoins om te verhandelen wordt beperkt door de keuze die CEX voor je heeft gemaakt.
  • CEX's zullen gebruikers vaak geen "early bird" voordeel geven wanneer nieuwe cryptoprojecten worden gelanceerd. Een goed voorbeeld zijn NFT's, die nog maar net zijn geïntroduceerd op CEX-platforms zoals Binance en Coinbase, ondanks dat ze populair zijn.
  • Omdat CEX's bestaan als een afzonderlijke juridische entiteit, zijn ze onderworpen aan overheidssancties en -beperkingen. Een CEX kan eenvoudig worden afgesloten of beperkt door externe autoriteiten. Denk hieraan wanneer je toch kiest voor een CEX.
Een DEX is een gedecentraliseerde exchange/marktplaatsdat draait op een blockchain.
DEX - Gedecentraliseerde Exchange

Met een DEX is geen enkele entiteit verantwoordelijk voor de transacties of activa. Een DEX speelt dus alleen een faciliterende rol, het creëren van een peer-to-peer marktplaats en netwerk waarin elke deelnemer deel uitmaakt van de exchange zelf. Bij voorkeur is er geen derde partij meer met een centrale server. Concreet betekent dit dat een goed gebouwde decentrale centrale exchange niet meer te stoppen is en feitelijk geen jurisdictie meer heeft.


Er zijn 3 belangrijke componenten die een DEX tot een succes maken

  1. Orders matchen door middel van algoritmen.
  2. Voldoende liquiditeit hebben (dwz snelle financiering om orders te verwerken is essentieel).
  3. Snelle transactieverwerking dankzij de hulp van een protocol zoals bijvoorbeeld atomic swaps (zie de Begrippenlijst voor een toelichting hierop). Hierdoor kunnen gebruikers direct crypto wissel (swap) verzoeken (ruilcontracten) instellen, een match vinden en de transactie uitvoeren.


Hoe werkt handelen op een DEX?

Er zijn twee veelvoorkomende soorten modellen voor het tot stand brengen van DEX-transacties. DEX-transacties worden uitgevoerd met een AMM (Automated Market Maker) of met een traditioneel orderboek-model.


Wat zijn Automated Market Makers (AMM's)?

Een geautomatiseerde marktmaker (AMM) is een systeem dat automatisch koop- en verkooporders op een gedecentraliseerde marktplaats faciliteert. In tegenstelling tot gewone marktmakers werken AMM's met behulp van zelfuitvoerende computerprogramma's, ook wel Smart Contracts genoemd.

Uitleg van het traditionele orderboek-model

Het DEX traditionele orderboek-model is minder populair dan een AMM. In een traditioneel orderboek-model op een DEX plaatst een gebruiker een order om zijn of haar activa in te ruilen voor een ander. De aanbieder van de crypto bepaalt het aantal dat hij/zij wil verkopen, de prijs en de tijdslimiet voor het accepteren van biedingen. Vervolgens kunnen andere DEX-gebruikers bieden door een inkooporder te plaatsen. Zodra de verkoper het tijdstip heeft gekozen, evalueren en voeren beide partijen alle aanbiedingen uit.


Waarom zijn DEX's populair?

De ontwikkelingen op het gebied van de decentrale geldmarkten en financieringssector gaan razendsnel. Een van de redenen hiervoor is dat je kan handelen zonder overheidsbeperkingen of identiteitsverificatie. Met een DEX ben je ook minder afhankelijk van een derde partij, het scheelt kosten en je hebt altijd een eigen vermogen. Zeker met betrekking tot nieuwe wetgeving zoals Mica zal het gebruik van een DEX alleen maar toenemen.

Voordelen van een DEX

  • Handelen op een DEX is in principe sneller en goedkoper dan op een CEX.
  • Een DEX is minder vatbaar voor hackers, prijsmanipulatie en fictieve handelsvolumes.
  • Elke transactie die je bij een DEX doet, doe je direct vanuit je eigen (privé) wallet. Jouw cryptocurrency altijd in je eigen beheer omdat je jouw private key (als het goed is?!) veilig hebt opgeslagen.
  • Gebruikers van een DEX kunnen direct beginnen met handelen zonder zich aan te hoeven melden bij een platform. Dit betekent geen lange registratie procedure waarbij je gevoelige gegevens zoals je paspoort moet delen.

Nadelen van een DEX

  • Een DEX is over het algemeen wat gebruiks-onvriendelijker in vergelijking met een CEX. Het gemak is een stuk lager. Je kan bijvoorbeeld niet zomaar geld storten, je moet eerst je wallet koppelen aan het protocol. Dit is allemaal niet zo ingewikkeld, maar wel minder gebruiksvriendelijk dan je misschien gewend bent van een CEX platform.
  • Een DEX heeft geen klantenservice. Als je iets verkeerd doet, is dat echt je eigen probleem.
  • Het kan zijn dat de ontwikkelaars van het DEX-protocol iets verkeerd hebben gedaan in hun programmering of dat er een technische bug is.
  • Het komt bij de minder vaak gebruikte DEX's wel wat vaker voor dat er een 'exploit' is waarbij een liquidity pool (Smart Contract) is geleegd. Meer over liquidity pools lees je in dit hoofdstuk.

"Kans en risico komen in paren." -Bangambiki Habyarimana

Wat mensen over ons zeggen

Share by: